W&G 05-2013 De Pauw, voor als het thuis niet lekker gaat.
Voor Doven en slechthorenden zijn er in Nederland anno 2013 verschillende vormen van zorg. Zo zijn er dove of gebarenvaardige psychologen, instanties die ondersteuning bieden bij het vinden van werk of instellingen waar je (tijdelijk) kunt wonen en behandeling kunt krijgen. Woord en Gebaar biedt vanaf dit nummer een kijkje in de keuken van verschillende instellingen waar je terecht kunt als je er zelf even niet meer uitkomt. Daarnaast komt ieder nummer ook iemand aan het woord die zelf hulp heeft gezocht en gevonden. Dit keer bekijken we de behandelgroep voor doven, de Pauw van Koninklijke Kentalis in Zoetermeer, door de ogen van Samira (27). Hoe heeft zij het ervaren om een tijdje bij De Pauw te wonen en te leren?
“Ik heb een paar jaar op een groep gewoond”, vertelt Samira tijdens het eten. We ontmoeten Samira nadat ze een gezellige dag heeft gehad met haar vroegere orthopedagoog Marleen (31). Ze hebben samen gekookt en zitten nu op te warmen boven een bord pasta, terwijl het buiten hagelt en stormt. Tussen de happen door vertelt Samira in gebaren haar verhaal, waarbij Marleen haar soms aanvult. “Toen ik een puber was, ging het thuis niet goed. We begrepen elkaar niet altijd en er was veel ruzie. Toen heb ik mijn koffer gepakt, stiekem mijn paspoort uit de la gehaald en zo ben ik naar school gegaan. Ik wist eigenlijk niet goed waar ik heen moest. Mijn juf was verbaasd toen ze me met die koffer het schoolplein op zag komen. Maar ze was heel lief voor me en wist gelukkig wie ze moest bellen.” Samira heeft daarna op twee verschillende plekken geslapen en is ook weer een periode thuis geweest, maar dat ging toch niet goed. Zo kwam ze uiteindelijk bij Kentalis in Zoetermeer terecht, eerst bij groep Morgenzon (dat toen Zijlberg 69 heette), en toen ze wat ouder was bij groep De Pauw. Daar ontmoette ze Marleen, orthopedagoog van de behandelgroepen.
“Soms vloog er wel eens een stoel door de kamer”
Marleen: “De Pauw is een behandelgroep voor Dove en slechthorende jongeren met wie het thuis niet lekker gaat. Dat kan verschillende redenen hebben, sommige jongeren zijn bijvoorbeeld erg teruggetrokken, anderen hebben, zoals Samira, veel ruzie thuis of op school. Er zijn ook jongeren met een vorm van autisme, ADHD of een verstandelijke beperking, die wat meer hulp nodig hebben in de stap naar zelfstandigheid dan vanuit thuis geboden kan worden. Samira kwam zeven dagen per week op de Pauw, maar er zijn ook jongeren die alleen doordeweeks komen, of alleen na schooltijd. Ze hebben veel steun aan contact met elkaar en worden begeleid door gebarenvaardige groepsleiding, waarmee ze hun leerdoelen bespreken. De jongeren leren bijvoorbeeld een eigen planning maken voor de middag, krijgen sociale vaardigheidstraining en leren omgaan met grenzen.”
Samira valt haar bij en vertelt wat zij geleerd heeft op de Pauw: “We deden taken, zoals koken of schoonmaken. En ik leerde om gezond te eten. Ik at eerst vooral Turkse pizza en dronk heel veel Red Bull. Ook moest ik soms met de anderen op de groep onderhandelen. Als iemand anders op de computer wilde, of eerst wilde douchen, dan kregen we wel eens ruzie.” Bij doorvragen neemt Samira gauw nog een paar happen pasta en worden haar wangen rood. “Dat moet jij maar vertellen!”, wijst ze naar Marleen, terwijl ze begint te lachen. ”Ja, Samira kon wel boos worden in het begin”, vult Marleen aan. “Dan vloog er wel eens een stoel door de kamer. Toch Samira?” “Ja, daar praatte ik dan met Marleen over. We hadden ongeveer één keer per twee weken een afspraak. Als ik dan ruzie had gehad met een andere jongere of boos was op groepsleiding, kon ik met Marleen praten. Ik heb toen met een thermometer ontdekt dat het mij dan helpt om even weg te lopen om op mijn kamer na te denken en rust te nemen, en dan weer verder te praten.”
Nu lijkt het net alsof Samira en Marleen altijd goed contact hebben gehad, maar dat blijkt toch anders te liggen. Samira vertelt met rode wangen: “Ik was ook wel eens boos op Marleen. Dat zag ze dan vaak al aan mijn gezicht als ik binnen kwam: dat stond op onweer. Dan was het druk in mijn hoofd en kon ik dingen doen waarvoor ik me nu schaam. Maar gelukkig praatten we dat uit. Nu kunnen we daar om lachen.”
Samira woont nu niet meer bij De Pauw, maar zij en Marleen hebben nog altijd contact. “Ik zie Samira nu ongeveer zes keer per jaar”, vertelt Marleen. Soms eet Marleen bij Samira in haar nieuwe huisje in Zoetermeer. “Samira kan lekker koken”, vertelt Marleen, “ze maakt bijvoorbeeld heerlijke Marokkaanse gerechten met ei, aardappels en kruiden. Maar we gaan ook wel eens uit eten of Samira komt bij mij langs. Dan gaan we bijvoorbeeld iets leuks doen met mijn zoontje Levi van 15 maanden. Met Levi gebruiken we ook gebaren en Samira en hij kunnen elkaar best goed begrijpen, dat is heel leuk om te zien.”
Op haar tijd bij de behandelgroep voor doven kijkt Samira met een goed gevoel terug en ze gaat er graag met Woord en Gebaar over in gesprek. “Ik schaam me niet hoor, dat ik bij De Pauw woonde. Ik heb er veel geleerd. Ik werk nu drie dagen per week bij een lunchroom en houd van zwemmen en afspreken met vrienden en vriendinnen. Ik schaam me wel voor mijn boze gedrag van vroeger, maar ben nu veranderd. Ik word niet meer zo snel boos en heb nu ook beter contact met mijn familie. Het gaat goed met mij.”
“Samira heeft veel meegemaakt,” vertelt Marleen, “ maar ze is bijna altijd vrolijk. Ik heb ook zeker dingen van haar geleerd. Bijvoorbeeld dat als je iets echt wilt en je gaat ervoor, dat het dan ook lukt.” Samira mag trots zijn op wat ze bereikt heeft. Zo trots als een pauw.
