Boerderij der doven

TAMARA VAN MEER – We klagen dat de samenleving niet toegankelijk is voor doven -wat vaak ook zo is- en als er dan iemand opstaat om die samenleving iets toegankelijker te maken dan klagen we opnieuw. Laten we niet vergeten dat we maar met een kleine groep doven zijn en dat alles wat de gebarentaal op de kaart zet toch eigenlijk goed is voor de emancipatie van onze taal en onze cultuur. Zoveel doven zijn er niet in Nederland die krachtige initiatieven nemen dus ik denk dat we blij moet zijn met initiatieven op dit vlak.

Natuurlijk moeten we het niet accepteren als we gediscrimineerd of onderdrukt worden door horenden en er zijn grenzen aan wat er qua initiatief acceptabel is. Goed dat daar nu over gesproken wordt. We moeten als dovengemeenschap goed nadenken hoe we met onze energie omgaan. Verspillen we die aan geklaag en (voor)oordelen of zetten we onze energie die om in hoopvolle en inspirerende initiatieven? Dat bepaalde horenden nu geen dingen durven te ondernemen snap ik, maar dat zelfs sommige doven geen initiatieven durven te ondernemen uit angst voor mogelijke afwijzing de dovenwereld schokt mij. Dan is er toch iets mis met het klimaat in de dovenwereld. Als je lid van een minderheidsgroep bent en je krijgt een leidende of inspirerende rol in die minderheidsgroep dan moet je oppassen dat je niet hetzelfde gaat doen als de -voormalig- onderdrukker want daar wordt de (doven)wereld echt niet beter van.

Het boek ‘Animal farm’ van George Orwell is een modern sprookje dat dit thema prachtig beschrijft. Het verhaal gaat over een groep dieren die genoeg heeft van de onderdrukking die ze op de boerderij ervaren. De dieren verjagen na een revolutie -die in gang is gezet door varken ‘Oude Majoor’- daarom de onderdrukker: de boer en denken dat ze nu de boer verjaagd is een ideale dierensamenleving krijgen. Helaas blijkt dit niet het geval, want de varkens nemen na de dood van ‘Oude Majoor’ de leiding op de boerderij en ontwikkelen een filosofie die ‘Animalisme’ heet. Het leven wordt harder en harder voor de andere dieren. De varkens leggen steeds meer regels voor de andere dieren op, terwijl ze voor zichzelf rechten opeisen. Uiteindelijk gaat het zover dat de enige geldende regel van het Animalisme luidt: ‘Alle dieren zijn gelijk, maar sommige zijn meer gelijk dan anderen’. Met een groep intimiderende honden als bewakers drukt leidersvarken Napoleon zijn zin door en zorgt hij voor een gemakkelijk leven voor zichzelf en de andere varkens. De varkens gaan zelfs op twee benen lopen en doen mensenkleren aan. Aan het eind van het boek zien de andere dieren geen verschil meer tussen de varkens en de mensen. De onderdrukte is zelf onderdrukker geworden.

George Orwell schreef dit boek naar aanleiding van zijn observaties van stalinistische communisten tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Met Animal Farm bekritiseert hij het totalitaire politieke systeem van de Sovjet-Unie na de Oktoberrevolutie. Je verwacht eigenlijk dat ‘de onderdrukten’ een betere samenleving creeĆ«ren, ze hebben zelf immers zo geleden onder het juk van de onderdrukking. Helaas komen deze mechanismen veel voor waar ‘onderdrukten’ zelf machtiger worden. Dit mechanisme speelt overal waar macht in het spel is. Het is heel goed dat doven zelf macht en invloed krijgen, maar laten we zuiver zijn in ons handelen.

Animal Farm is verfilmd en is in roman en stripvorm te koop.